Kuantum Çağı: IBM ve Google’ın Gizli Laboratuvarından Gelecek Ay

Kuantum hesaplama, uzun süredir bilim kurgu olarak değerlendiriliyordu. Ancak 2025 yazı itibarıyla, IBM ve Google gizli laboratuvarlarında yürüttükleri çalışmalarla bu vizyonun gerçeğe dönüşebileceğine dair sinyaller veriyor. Yapılan gelişmeler, “gelecek ay” sürpriziyle değil ama bu on yılın sonunda devrim niteliğinde bir sıçramaya zemin hazırlıyor.

IBM: Starling Adımlarıyla Kuantum Umutları

IBM, Starling adını verdiği ve 2029'da tamamlamayı planladığı büyük ölçekli, hataya dayanıklı kuantum bilgisayarı için somut bir yol haritası açıkladı.

• Starling, 200 mantıksal kübit ile 100 milyon kuantum kapısı çalıştırma kapasitesine sahip olacak.

• IBM, bu sistemin modern süper bilgisayarların simülasyon kapasitesinin ötesinde olduğunu ve "telefonlardan süper akıllı cihazlara geçiş" kadar büyük bir sıçrama olacağını vurguluyor.

Yol haritasında yer alan aşamalar:

• 2025 – Quantum Loon

• 2026 – Quantum Kookaburra

• 2027 – Quantum Cockatoo
  Tüm modüler yapı ve hata düzeltme algoritmaları ile Starling’in temellerini oluşturacak.

Google: Ölçek ve Hata Düzeltmede Büyük Adımlar

Google da hata düzeltme alanında yüzey kodu (surface code) tekniğini başarılı bir şekilde göstererek, büyük ölçekli sistemler için güvenilir bir altyapı oluşturduğunu duyurdu.

IBM, kuantum üstünlüğünün – kuantum sistemlerin klasik bilgisayarların çözemeyeceği türde sorunları çözmesi – 2026 yılına kadar denenebilir hale geleceğini belirtiyor.
Ancak diğer teknoloji şirketleri, özellikle Amazon Web Services gibi bazı kurumlar, bu teknolojinin gerçekten pratik hale gelmesinin 15–30 yıl sürebileceği konusunda temkinli davranıyor.

Neden Önemli ve Geleceğe Etkileri

• İlaç geliştirme, yeni malzemeler, yapay zeka ve optimizasyon sistemleri gibi alanlarda kuantumun devrim yaratma potansiyeli var..

• Kripto güvenliği ve kritik altyapıların korunması bağlamında kuantum-dirençli şifreleme çözümleri geliştirmek artık hızlıca acil bir ihtiyaç haline geldi.

“Gelecek ay” terimi belki tam zamanlı bir devrimi işaret etmiyor. Fakat IBM ve Google gibi liderler tarafından yapılan açıklamalar, bu teknolojinin 2029 gibi yakın bir gelecekte artık saha kalitesinde sistemlere dönüşeceğinin işaretini veriyor.
Bahsettiğimiz “büyük sıçrama” tam zamanında gelmese de, her geçen ay daha da gerçekçi hale geliyor.